Risico
Als bestuurder, commissaris of toezichthouder neem je dagelijks beslissingen. Soms pakt een besluit anders uit dan verwacht. Je kunt dan als bestuurder persoonlijk aansprakelijk gesteld worden ten koste van je privé-vermogen. Zelfs als de claim niet wordt toegewezen, brengt dat toch de nodige verweerkosten met zich mee. Veel bestuurders zijn zich niet bewust van dit risico.
Hoofdelijk aansprakelijk
Als individuele bestuurder kun je niet alleen aansprakelijk worden gesteld voor de volledige schade die voortvloeit uit fouten van jezelf, maar ook voor fouten van je medebestuurders. Voor bestuurstaken geldt namelijk een collectieve verantwoordelijkheid en voor alle bestuurders een hoofdelijke aansprakelijkheid.
VVE
Deze verzekering is niet alleen van belang voor bestuurders van bedrijven, maar bijvoorbeeld ook voor bestuurders van een vereniging van eigenaren.
Definitie
Het Burgerlijk Wetboek verplicht bestuurders tot het voeren van ‘behoorlijk bestuur’ over de rechtspersoon. Het is niet mogelijk een sluitende definitie te geven van behoorlijk bestuur. Dit begrip wordt namelijk ingevuld door jurisprudentie, literatuur en actuele ontwikkelingen. De aansprakelijkheid van commissarissen vloeit voort uit hun hoofdtaken; advisering en toezicht.
Oorzaken persoonlijke aansprakelijkheid
Faillissementen, fusies en overnames en het niet voldoen aan de publicatie- en boekhoudplicht zijn de belangrijkste oorzaken van persoonlijke aansprakelijkheid.
Interne en externe aansprakelijkheid
Als bestuurder heb je te maken met interne en externe aansprakelijkheid. Van bestuurders en commissarissen wordt verwacht dat zij hun taak behoorlijk vervullen. Doen zij dat niet, dan lopen zij het risico door de onderneming zelf aansprakelijk te worden gesteld voor de schade die zij hebben veroorzaakt door onbehoorlijk te handelen (interne aansprakelijkheid). Bij externe aansprakelijkheid gaat het om de aansprakelijkheid van bestuurders tegenover de verschillende buitenstaanders bij een onderneming. Denk aan schuldeisers, zoals leveranciers, maar ook aan de fiscus en aan de werknemers in de onderneming.
Voorbeelden
Er is eerder sprake van onbehoorlijk bestuur dan over het algemeen wordt gedacht. Enkele voorbeelden.
- Verzuimen de kredietwaardigheid na te gaan van contractpartners.
- Nalaten je onderneming te beschermen tegen voorzienbare risico's, door bijvoorbeeld afdoende voorzieningen op te nemen.
- Onverantwoord investeren, waarbij duidelijk sprake is van overschrijding van het normale ondernemingsrisico.
- Nalaten een boekhouding bij te houden
- Niet of te laat opmaken van de jaarrekening en nalaten te zorgen voor de eventuele publicatie.
- Het niet tijdig melden van betalingsonmacht aan de fiscus, bedrijfsvereniging en bedrijfs(tak)pensioenfonds (Tweede Misbruikwet)
- Zonder behoorlijke voorbereiding nemen van beslissingen met verregaande financiële consequenties, zonder aandacht te besteden aan het behoorlijk op schrift stellen van gemaakte afspraken.
- Het aangaan van voor de rechtspersoon nadelige verplichtingen terwijl een faillissement op korte termijn niet ondenkbaar is.
- In situaties van dreigende betalingsonmacht crediteuren van de rechtspersoon selectief betalen.
- In situaties van dreigende betalingsonmacht crediteuren van de rechtspersoon selectief betalen.
- Het negeren van tegenstrijdige belangen van een bestuurder – zakelijk of privé.
- Het niet of niet op tijd informeren van aandeelhouders en commissarissen over ontwikkelingen die voor hen van belang zijn.
- Handelen in strijd met het doel van de rechtspersoon zoals genoemd in de statuten.
- Het verstrekken van financieringen aan derden, bestuurders of aandeelhouders zonder daarvoor zekerheid te vragen.
- Het aangaan van verplichtingen waarvan bekend is of bekend moet zijn dat de rechtspersoon ze niet kan nakomen.
- Zwart’ ontvangen en ‘zwart’ betalen van bedragen (incl. lonen).
- Het abrupt ontvlechten van deelnemingen waarbij de solvabiliteit en liquiditeit met een verhoudingsgewijs uitzonderlijk hoog bedrag verminderd wordt.
- Ongerechtvaardigde persoonlijke verrijking.
